Podatek od darowizny samochodu w rodzinie – kiedy trzeba go zapłacić i ile wyniesie?

Darowizna samochodu jest bardzo popularna. Gdy zapada decyzja o zakupie nowego pojazdu, poprzednie auto często przekazywane jest w rodzinie do dyspozycji najmłodszego stażem kierowcy. Oddanie samochodu warto jednak sformalizować, czyli spisać stosowną umowę darowizny. Niekiedy darowizna samochodu będzie wiązała się też z koniecznością uiszczenia podatku.

Darowizna samochodu a fiskus – ile wynosi podatek?

Wysokość podatku od darowizny została uregulowana w ustawie o podatku od spadków i darowizn. W art. 9 przywołanej ustawy można przeczytać, że opodatkowaniu podlega darowizna o wartości przekraczającej:

• 9 637 zł – gdy obdarowanym jest osoba z I grupy podatkowej (do tej grupy należą małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie),
• 7 276 zł – gdy obdarowanym jest osoba z II grupy podatkowej (do tej grupy należą zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych),
• 4 902 zł – gdy obdarowanym jest osoba z III grupy podatkowej (do tej grupy należą wszyscy pozostali nabywcy).

Zamierzasz przekazać synowi lub córce samochód, który wart jest 8500 zł? Obdarowana przez Ciebie osoba nie będzie musiał zapłacić podatku, o ile zgłosi fakt otrzymania darowizny we właściwym ze względu na jej miejsce zamieszkania urzędzie skarbowym.

Czytaj także: Wartość rynkowa pojazdu

Dobra wiadomość jest taka, że w przypadku darowizny dokonanej w najbliższej rodzinie (np. między rodzicami a dzieckiem) można zostać zwolnionym z konieczności opłacenia podatku. Żeby tak się stało, musi zostać spełniony jeden warunek: w ciągu sześciu miesięcy od daty dokonania darowizny trzeba zgłosić nabycie własności samochodu właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Mówi o tym Art. 4a. 1. 1) Ustawy o podatku od spadów i darowizn:

1. Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 chwila powstania obowiązku podatkowego ust. 1 pkt 2–5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Czytaj także: Umowa darowizny samochodu. Pobierz wzór i sprawdź, o czym musisz pamiętać

Darowizna samochodu w rodzinie – formalności

W sytuacjach, gdy podatek od darowizny samochodu nie występuje, trzeba jeszcze pamiętać o formalnościach, czyli zgłoszeniu darowizny w urzędzie skarbowym. Należy to zrobić na:

• formularzu SD-Z2 (Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych) – jeżeli darowizna jest od kogoś z najbliższej rodziny,
• formularzu SD-3 (Zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych) – jeżeli darowizna jest od osób spoza najbliższej rodziny.

Złożenie deklaracji nie zawsze jest wystarczające – osoba obdarowana może zostać wezwana przez urzędników do dostarczenia dodatkowych dokumentów. Należą do nich przede wszystkim umowa darowizny i dokument potwierdzający stopień pokrewieństwa lub powinowactwa z osobą, która dokonała darowizny.

Czytaj także: Umowa darowizny pojazdu. Pobierz formularz

Brak deklaracji o otrzymaniu darowizny oznacza podatek

Co w sytuacji, gdy obdarowany nie poinformuje urzędu skarbowego o tym, że miała miejsce darowizna samochodu? Wówczas trzeba liczyć się z koniecznością uiszczenia podatku, bez względu na to, do której grupy podatkowej zalicza się osoba, która otrzymała pojazd w darowiźnie.

Ile wynosi podatek od darowizny samochodu? To zależy od dwóch czynników: wartości pojazdu i grupy podatkowej, do której zalicza się obdarowany. Podatek naliczany jest nie od wartości pojazdu, ale od kwoty przewyższającej jeden ze wspomnianych już progów. Poniżej możesz się zapoznać ze sposobem obliczania podatku.

Czytaj także: Dopisanie współwłaściciela pojazdu – kilka prostych porad!

Zgłoszenie umowy darowizny w urzędzie skarbowym (i ewentualne opłacenie podatku) to nie jedyne obowiązki wiążące się z przekazaniem samochodu w darowiźnie. Pozostaje jeszcze kwestia poinformowania ubezpieczyciela o zmianie właściciela auta, o czym piszemy poniżej.

Darowizna samochodu a ubezpieczenie OC

Ubezpieczenie OC jest przypisane do samochodu i dlatego zarówno w momencie sprzedaży, jak i darowizny pojazdu przechodzi na nowego właściciela. Darczyńca (analogicznie jak sprzedawca) powinien poinformować o przekazaniu samochodu w darowiźnie firmę ubezpieczeniową. Dlaczego to takie ważne? Jeżeli tego nie zrobi, musi liczyć się z tym, że ubezpieczyciel automatycznie przedłuży umowę na kolejne 12 miesięcy i wezwie go do zapłaty składki.

Firmie ubezpieczeniowej przysługuje prawo rekalkulacji składki – może ona żądać dopłaty. Z kolei obdarowany nie musi korzystać z ubezpieczenia poprzedniego właściciela. Jeżeli znajdzie korzystną cenowo ofertę, może zawrzeć nową umowę. W razie korzystania z OC zakupionego przez darczyńcę, trzeba pamiętać, że nie odnowi się ono automatycznie, ale wygaśnie wraz z upływem okresu ochrony wskazanego w polisie.

Czytaj także: Kupno samochodu a podatek od wzbogacenia. Kto musi zapłacić podatek PCC-3?

Umowa darowizny dla syna – czy konieczna jest wizyta u notariusza?

Częstym pytaniem, które pojawia się w kontekście darowizny pojazdu jest to, czy umowa musi zostać spisana przez rodziców i syna (córkę) w obecności notariusza. Nie jest to niezbędne – w przypadku darowizny samochodu nie jest wymagana umowa notarialna, o ile pojazd zostanie faktycznie przekazany obdarowanemu. Oznacza to, że treść umowy można skonstruować samodzielnie.

Czytaj także: Umowa darowizny samochodu

Pobierz: Wzór umowy darowizny samochodu

Jakie informacje powinna zawierać umowa darowizny samochodu? Najważniejsze elementy umowy darowizny pojazdu to:

• data i miejsce zawarcia umowy,
• oznaczenie stron – należy podać dane osobowe, adresy zamieszkania i numery PESEL stron, które podpiszą umowę,
• oznaczenie przedmiotu umowy – należy wymienić markę samochodu, model, wskazać rok produkcji, pojemność silnika oraz numer nadwozia i rejestracyjny,
• określenie wartości darowizny,
• oświadczenie darczyńcy o stopniu pokrewieństwa z obdarowanym,
• oświadczenie obdarowanego o przyjęciu pojazdu.

Umowa darowizny samochodu musi zostać odręcznie podpisana zarówno przez darczyńcę, jak i obdarowanego.

Czytaj także: Kupno samochodu a podatek od wzbogacenia. Kto musi zapłacić podatek PCC-3?