Jeśli jesteś zatrudniony na umowę o pracę lub prowadzisz własną działalność gospodarczą, możesz objąć ubezpieczeniem zdrowotnym członków rodziny, którzy takich praw nie mają. I to nie tylko najbliższej rodziny! Jak to zrobić? Jakich formalności dopełnić? Kiedy ubezpieczenie zdrowotne warto wesprzeć prywatną opieką medyczną? W jednym miejscu zebraliśmy wszystkie ważne informacje na ten temat.

Ubezpieczenie zdrowotne dla członków rodziny – najważniejsze informacje

Składkę na ubezpieczenie zdrowotne odprowadza do ZUS każda osoba, która pracuje na umowę o pracę, umowę – zlecenie lub prowadzi własną działalność gospodarczą. Ubezpieczenie zdrowotne uprawnia do korzystania z usług państwowej służby zdrowia w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, czyli państwowych przychodni lekarskich, szpitali i sanatoriów. Według oficjalnych danych GUS, co czternasty Polak nie jest objęty ubezpieczeniem zdrowotnym i nie ma prawa do publicznej służby zdrowia. Najczęściej są to osoby młode, które tuż po zakończeniu edukacji decydują się na podjęcie pracy w na umowę o dzieło. A raczej, nie mają innych szans na zatrudnienie.

Jeśli ktoś z Twoich bliskich jest pozbawiony tego rodzaju ubezpieczenia (poniżej opisujemy takie sytuacje), możesz objąć go swoim ubezpieczeniem. Dzięki temu osoba zyskuje pełnię praw do korzystania ze świadczeń NFZ. Liczba osób, które mogą zostać objęte Twoim ubezpieczeniem zdrowotnym nie jest określa ani ograniczona. Ich rejestracja w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych jest bezpłatna. Bez względu na liczbę osób korzystających z Twoich świadczeń, wysokość składki pozostaje niezmienna.

Ubezpieczenie zdrowotne dla członków rodziny – kogo możesz ubezpieczyć?

Swoim ubezpieczeniem zdrowotnym możesz objąć wielu członków bliższej i dalszej rodziny, ale nie wszystkich. Ich listę określa Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej ze środków publicznych, która wymienia trzy grupy osób:

  • dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuka albo dziecko obce wobec którego osoba ubezpieczona ma ustanowioną opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli kształci się dalej – do ukończenia 26 lat. Ubezpieczeniem – bez względu na wiek – można też objąć dziecko niepełnosprawne.
  • małżonek, który nie posiada własnego prawa do ubezpieczenia zdrowotnego – prawo takie daje bycie zatrudnionym na umowę o pracę, umowę zlecenie, bycie studentem, pobieranie zasiłków, emerytur i rent, przebywanie na urlopie macierzyńskim i wychowawczym, a także bycie zarejestrowaną osobą bezrobotną. W praktyce zatem, z ubezpieczenia żony lub męża korzystają osoby pracujące na umowę o dzieło lub niewykonujące żadnej pracy, bez prawa do żadnego zasiłku.
  • krewni wstępni – rodzice i dziadkowie – pod warunkiem pozostawania we wspólnym gospodarstwie domowym. Ubezpieczeniem można objąć także wnuki, pod warunkiem, że ich rodzice nie mają prawa do ubezpieczenia zdrowotnego.

ZUS ZCNA – jak załatwić niezbędne formalności?

Aby członek Twojej rodziny uprawniony do korzystania z Twojego ubezpieczenia zdrowotnego mógł to robić, musisz zgłosić jego dane w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, wypełniając dokument ZCNA – „Zgłoszenie danych o członkach rodziny dla celów ubezpieczenia zdrowotnego”.

Jeśli pracujesz na umowę o pracę, wolę taką zgłaszasz w zakładzie, który Cię zatrudnia, bowiem to pracodawca jest płatnikiem składek. Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą, musisz zrobić to samodzielnie. Ustawodawca zastrzegł, że zgłoszenie w każdym przypadku powinno nastąpić „niezwłocznie”. Bez względu na stopień pokrewieństwa łączący Cię z osobą, którą chcesz ubezpieczyć masz na zgłoszenie tego zamiaru 7 dni od „zaistnienia okoliczności powodujących konieczność dokonania zgłoszenia”, czyli np. od dnia, w którym Twój małżonek stracił pracę, urodziło Ci się dziecko, a rodzic, z którym mieszkasz stracił prawo do zasiłku. W przypadku odwrotnego scenariusza – nabycia przez członka rodziny praw do własnego ubezpieczenia – również masz 7 dni na jego wyrejestrowanie.

Więcej informacji na ten temat można uzyskać na stronach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

Prywatne ubezpieczenie zdrowotne dla członków rodziny

Wielu osobom bardzo zależy na uzyskaniu ubezpieczenia zdrowotnego głównie dlatego, że daje ono prawo do przebywania w szpitalu i korzystania z opieki państwowej służby zdrowia w razie ciężkich, przewlekłych chorób i wypadków. Coraz liczniejsza grupa Polaków decyduje się jednak na korzystanie z prywatnej opieki zdrowotnej. Ten typ usług, choć płatny, ma jednak szereg zalet – brak konieczności oczekiwania w wielomiesięcznych (a nawet wieloletnich) kolejkach do lekarzy specjalistów, wysoki standard obsługi i dostęp do najlepszych fachowców i zabiegów. Prywatne ubezpieczenie zdrowotne staje się szczególnie popularne wśród mieszkańców dużych miast i pracowników wielkich korporacji, które traktują ten rodzaj usług jako pozapłacowy bonus dla pracowników. Oczywiście prywatną opiekę możemy też wykupić na własną rękę.

Dodatkowym atutem jest fakt, że ubezpieczeniem tym możemy objąć bliskie nam osoby. O ile ZUS bardzo restrykcyjnie określa, kto w świetle prawa jest członkiem naszej rodziny, o tyle prywatna opieka medyczna daje nam większą dowolność. Możemy więc pozwolić korzystać z niej partnerowi, z którym pozostajemy w nieformalnym związku czy rodzicom, z którymi nie mieszkamy.

Prywatna opieka medyczna – ile to kosztuje?

Popularność prywatnych usług medycznych z roku na rok rośnie, co nie wydaje się dziwne, gdy weźmiemy pod uwagę fakt, że aż 74% Polaków nie jest zadowolonych z opieki medycznej, jaką zapewnia nam NFZ. Medicover, LUX MED, PZU Zdrowie, Signal Iduna, Enel Med, S7, Swissmed – to tylko wybrane nazwy najpopularniejszych sieci przychodni.

Ile kosztują takie usługi? Cena waha się od kilkudziesięciu do kilkuset złotych miesięcznie i zależy od kilku czynników:

  • zawartości pakietu usług medycznych (wizyty lekarskie, porady ambulatoryjne, prywatne kliniki, wizyty domowe, transport medyczny),
  • tego, czy ubezpieczenie wykupujemy na własną rękę czy jako pracownik firmy (dużym korporacjom udaje się wynegocjować atrakcyjne ceny),
  • okresu na jaki wykupujemy opiekę (roczne i dłuższe pakiety są tańsze),
  • ilości osób, które obejmujemy naszą polisą.

Część pakietów medycznych gwarantuje nam bezpłatny dostęp do określonej grupy specjalistów. Inne zapewniają nam rabat – za wizytę płacimy np. 50 % lub otrzymujemy zwrot części wydatków poniesionych na ochronę zdrowia. Warto sprawdzić to przed podpisaniem umowy.

Jak wybrać prywatną opiekę medyczną?

Z pewnością nie warto kierować się wyłącznie ceną, szczególnie, jeśli ze służby zdrowia korzystamy często, a nasze wizyty nie kończą się na odwiedzinach u internisty w przypadku grypy. Warto dokładnie przeczytać warunki ubezpieczenia, zwrócić uwagę na dostęp do lekarzy tych specjalności, na których szczególnie nam zależy. Dobrze poczytać też opinie o poszczególnych fachowcach i generalne komentarze na temat danej sieci przychodni. Bardzo pomocna w podjęciu decyzji jest przeglądarka mfind, w której sprawdzisz i porównasz oferty wielu firm.

Koniecznie zwracaj też uwagę na to, czy prywatna opieka ma charakter lokalny czy ogólnopolski. Czy Twoje dzieci będą mogły liczyć na wizytę u pediatry, gdy angina złapie je podczas ferii u babci mieszkającej kilkaset kilometrów od domu? Sprawdź też system rezerwowania wizyt obowiązujący w danej sieci. Jeśli do placówki umawiasz się sami i sam wybierasz lekarza – na przykład korzystając z internetowego lub telefonicznego systemu rezerwacji – jest to spory komfort. Niektóre abonamenty uprawniają bowiem tylko do tego, by otrzymać najbliższy wolny termin w losowo wybranej przychodni. A to – szczególnie w dużych miastach – może oznaczać całkiem odległą wycieczkę i w rezultacie niewielkie ułatwienie. By wybór się opłacał, nie może być pochopny!