Co to jest rażące niedbalstwo?

Rażące niedbalstwo w autocasco (AC)

Wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela ze względu na rażące niedbalstwo występuje zazwyczaj w ubezpieczeniu autocasco. W umowie możesz spotkać się z takimi zapisami:  

• ,,Ubezpieczeniem nie są objęte szkody: spowodowane umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa przez ubezpieczonego lub osobę uprawnioną do korzystania z pojazdu (…);
• ,,Szkody spowodowane umyślnie, bądź wskutek rażącego niedbalstwa przez ubezpieczonego (z zachowaniem względów słuszności w przypadku rażącego niedbalstwa) (…);
• ,,Szkody wyrządzone z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa właściciela pojazdu (…)”.

Podstawa odmowy wypłaty odszkodowania

Podstawę do odmowy wypłaty odszkodowania z tytułu rażącego niedbalstwa  stanowi art. 827 § 1 k.c., zgodnie z którym ,,Ubezpieczyciel jest wolny od odpowiedzialności, jeżeli ubezpieczający wyrządził szkodę umyślnie; w razie rażącego niedbalstwa odszkodowanie nie należy się, chyba że umowa lub ogólne warunki ubezpieczenia stanowią inaczej lub zapłata odszkodowania odpowiada w danych okolicznościach względom słuszności”.

Czytaj: 6 powodów, przez które ubezpieczyciel odmówi wypłaty odszkodowania!

Rażące niedbalstwo a wina umyślna

Zgodnie z niepublikowanym wyrokiem Sądu Najwyższego z 18.11.1998 roku (sygn. akt II CKN 36/98), wina umyślna ubezpieczającego jest okolicznością, która wyłącza odpowiedzialność ubezpieczeniową. Z kolei działanie wyrządzające szkodę i jednocześnie wyczerpujące znamiona rażącego niedbalstwa, różni się od umyślnego spowodowania szkody.

Rażące niedbalstwo definicja

Niestety nigdzie w przepisach ani w OWU nie znajdziesz definicji pojęcia ,,rażące niedbalstwo”, co w praktyce oznacza problemy, bo nie będziesz miał się do czego odnieść.  Jedynie Sąd Najwyższy poruszył tą kwestię w swoim orzecznictwie, stwierdzając że:

,,Przypisanie określonej osobie niedbalstwa uznaje się za uzasadnione wtedy, gdy osoba ta zachowała się w określonym miejscu i czasie w sposób odbiegający od właściwego dla niej miernika należytej staranności. Przez rażące niedbalstwo rozumie się natomiast niezachowanie minimalnych (elementarnych) zasad prawidłowego zachowania się w danej sytuacji. O przypisaniu pewnej osobie winy w tej postaci decyduje więc zachowanie się przez nią w określonej sytuacji w sposób odbiegający od miernika staranności minimalnej” (wyrok SN z dnia 10 marca 2004 r., sygn. akt IV CK 151/03).

Stwierdzenie czy zachowanie było rażąco niedbałe jest zatem subiektywne. Może się tak przecież zdarzyć, że według Ciebie Twoje zachowanie nie odbiegało od powszechnie przyjętych norm, ale ubezpieczyciel uzna je za rażące zaniedbanie. Co wtedy?

Rażące niedbalstwo ubezpieczonego – przykłady

Temat nie jest prosty, ale spójrzmy na sprawę w sposób intuicyjny: jeśli jedziesz pod prąd,  albo pozostawisz otwarty balkon i pojedziesz na wakacje, trudno oczekiwać, że ubezpieczyciel spojrzy przychylnie na Twoje zachowanie. Zdrowy rozsądek przydaje się zawsze, także tutaj.

Co zrobić, aby odzyskać pieniądze?

Przede wszystkim ubezpieczyciel musi uzasadnić, czemu akurat to konkretne działanie nazwał ,,rażącym niedbalstwem”. Następnie musi wykazać związek przyczynowo skutkowy pomiędzy takim konkretnym działaniem z Twojej strony, a powstaniem szkody.

Sytuacje, w których ubezpieczyciele powołują się na rażące niedbalstwo dotyczą często  szkód kradzieżowych i nienależytego zabezpieczenia kluczyków bądź dokumentów od auta, dlatego miej je zawsze przy sobie.

Nigdy nie zostawiaj kluczyków w stacyjce kiedy wysiadasz z samochodu, choćby na chwilę.  Wyjmuj dokumenty z kieszeni kurtki gdy jesteś u fryzjera albo u lekarza. Złodziej może się na Ciebie zaczaić i odjechać Twoim autem. Pozostawienie kluczyków w dostępnym dla osób postronnych miejscu ubezpieczyciel może uznać za rażące niedbalstwo.

Pamiętaj, każda sytuacja jest inna. Jeśli uważasz, że Twoje zachowanie nie było rażącym niedbalstwem – zawsze możesz się odwołać!

Sprawdź także:

• Zalany samochód a odszkodowanie z autocasco
• Kiedy mogę nie dostać odszkodowania za skradzione auto?