Badania profilaktyczne: lepiej zapobiegać, niż leczyć – badajmy się!

Coraz częściej mówi się o szkodliwych, rakotwórczych substancjach w pożywieniu, chemii domowej czy kosmetykach, które stosujemy każdego dnia, oddychamy coraz bardziej skażonym powietrzem, dużo pracujemy, krótko śpimy, czasem nie stronimy od używek, jesteśmy w ciągłym biegu, wciąż za mało dbamy o siebie. Często idziemy do lekarza dopiero wtedy, gdy zapala się czerwona lampka − czujemy się źle, organizm zaczyna dawać niepokojące objawy. A można było temu zapobiec.

Badania profilaktyczne należy robić i kropka. Jakie jednak powinny one być? Co konkretnie badać, w którym momencie życia i jak często?

Badania profilaktyczne po 20 roku życia (kobieta)

Jakie badania powinna wykonywać kobieta? 

Od 20 roku życia:

− raz w miesiącu: samokontrola piersi (najlepiej badać się pomiędzy 6 a 9 dniem cyklu)

− co pół roku: kontrola stanu uzębienia

− raz w roku: cytologia i USG piersi

− co 2−3 lata: morfologia krwi z OB, badanie poziomu cukru, kontrola elektrolitów oraz podstawowych pierwiastków, pomiar ciśnienia, badanie moczu, USG dopochwowe, lipidiogram – zawartość tłuszczów we krwi

− co 3−5 lat: USG jamy brzusznej

− raz na 5 lat: RTG klatki piersiowej (palacze raz w roku!)

Badania profilaktyczne po 30 roku życia (kobieta)

Po 30 roku życia:

− raz w miesiącu: samokontrola piersi

− co pół roku: kontrola stanu uzębienia

− raz w roku: morfologia krwi z OB, badanie poziomu cukru, kontrola elektrolitów oraz podstawowych pierwiastków, lipidiogram, pomiar ciśnienia, badanie moczu, cytologia, USG dopochwowe i USG piersi

− raz na 2 lata: kontrola znamion u dermatologa

− co 3−5 lat: USG jamy brzusznej

− raz na 5 lat: badanie dna oka i pomiar ciśnienia śródgałkowego, RTG klatki piersiowej (palacze raz w roku!)

Badania profilaktyczne po 40 roku życia (kobieta)

Po 40 roku życia:

− raz w miesiącu: samokontrola piersi

− co pół roku: kontrola stanu uzębienia

− raz w roku: morfologia krwi z OB, badanie poziomu cukru, kontrola elektrolitów oraz podstawowych pierwiastków, lipidiogram, pomiar ciśnienia, badanie moczu, cytologia, USG dopochwowe i USG piersi, badanie poziomu hormonów tarczycy, test na obecność krwi utajonej w kale

− raz na 2 lata: badanie dna oka i pomiar ciśnienia śródgałkowego

− raz na 3 lata: EKG

− co 3−5 lat: USG jamy brzusznej

− raz na 5 lat: gastroskopia, RTG klatki piersiowej (palacze raz w roku!)

− raz na 10 lat: badanie gęstości kości

Badania profilaktyczne po 50 roku życia ( kobieta)

− raz w miesiącu: samokontrola piersi

− co pół roku: kontrola stanu uzębienia

− raz w roku: morfologia krwi z OB, badanie poziomu cukru, kontrola elektrolitów oraz podstawowych pierwiastków, lipidiogram, pomiar ciśnienia, badanie moczu, cytologia, USG dopochwowe i USG piersi, USG jamy brzusznej, badanie poziomu hormonów tarczycy, test na obecność krwi utajonej w kale

− raz na 2 lata: mammografia

− co 2-3 lata: oznaczenie poziomu hormonów płciowych

− raz na 5 lat: RTG klatki piersiowej (palacze raz w roku!)

− raz na 5 lat: kolonoskopia

 Jakie badania profilaktyczne powinien wykonywać mężczyzna? 

Od 20 roku życia:

− co pół roku: kontrola stanu uzębienia, samobadanie jąder

− co roku dla mężczyzn znajdujących się w grupie ryzyka zachorowania na raka prostaty lub jelita grubego: badanie proktologiczne

− co 2−3 lata: morfologia krwi z OB, badanie poziomu cukru, kontrola elektrolitów oraz podstawowych pierwiastków, pomiar ciśnienia, badanie moczu, badanie jąder w gabinecie lekarskim, lipidiogram – zawartość tłuszczów we krwi

− co 3−5 lat: USG jamy brzusznej

− raz na 5 lat: RTG klatki piersiowej (palacze raz w roku!)

Po 30 roku życia:

− raz w miesiącu: samobadanie jąder

− co pół roku: kontrola stanu uzębienia

− raz w roku: morfologia krwi z OB, badanie poziomu cukru, kontrola elektrolitów oraz podstawowych pierwiastków, lipidiogram, pomiar ciśnienia, badanie moczu, badanie jąder w gabinecie lekarskim

− raz na 2 lata: kontrola znamion u dermatologa

− raz na 3 lata: EKG

− co 3−5 lat: USG jamy brzusznej

− raz na 5 lat: badanie dna oka i pomiar ciśnienia śródgałkowego, RTG klatki piersiowej (palacze raz w roku!)

Po 40 roku życia:

− raz w miesiącu: samobadanie jąder

− co pół roku: kontrola stanu uzębienia

− raz w roku: morfologia krwi z OB, badanie poziomu cukru, kontrola elektrolitów oraz podstawowych pierwiastków, lipidiogram, pomiar ciśnienia, badanie moczu, test na obecność krwi utajonej w kale, badanie proktologiczne

− raz na 2 lata: badanie dna oka i pomiar ciśnienia śródgałkowego

− raz na 3 lata: EKG

− co 3−5 lat: USG jamy brzusznej

− raz na 5 lat: gastroskopia, RTG klatki piersiowej (palacze raz w roku!)

− raz na 10 lat: badanie gęstości kości

Badania profilaktyczne po 50 roku życia:

− raz w miesiącu: samobadanie jąder

− co pół roku: kontrola stanu uzębienia

− raz w roku: morfologia krwi z OB, badanie poziomu cukru, kontrola elektrolitów oraz podstawowych pierwiastków, lipidiogram, pomiar ciśnienia, badanie moczu, USG jamy brzusznej, test na obecność krwi utajonej w kale, badanie urologiczne i badanie prostaty per rectum, oznaczenie antygenu PSA

− co 3 lata: badanie proktologiczne

− raz na 5 lat: RTG klatki piersiowej (palacze raz w roku!)

− raz na 5 lat: kolonoskopia

Bądź uważny – obserwuj się!

Oczywiście wskazana wyżej częstotliwość badań dla osób w poszczególnych grupach wiekowych nie zwalnia od codziennej uważności. Obserwujmy nasz organizm, reagujmy na sygnały, jakie nam daje, i nie odwlekajmy wizyty u lekarza. Zwykle choroba wykryta we wczesnym stadium jest całkowicie wyleczalna, a i sam proces rekonwalescencji trwa krócej i przebiega łagodniej. Pamiętajmy też o uwarunkowaniach genetycznych. Warto mieć świadomość tego, jakie choroby występowały u naszych rodziców i dziadków, i zwracać szczególną uwagę na te obszary naszego zdrowia, które mogą być zagrożone właśnie ze względu na rodzinną historię zachorowań. Dobrze też wybierać sprawdzonych specjalistów, którzy będą nas prowadzić w zakresie swojej specjalizacji.

Szara rzeczywistość pacjenta – dostęp do badań profilaktycznych? 

Zapał do badań profilaktycznych – i w ogóle do wizyt u lekarza – często zostaje nadwątlony wraz z pierwszą próbą zarejestrowania się do specjalistycznego gabinetu. Niestety rzeczywistość pozostawia wiele do życzenia, a w stwierdzeniu „Trzeba być zdrowym, żeby się leczyć” tkwi gorzkie ziarno prawdy. Regularnie opłacamy podstawowe składki ubezpieczenia, które upoważniają nas do darmowego korzystania z wielu usług medycznych, ale kolejki w gabinetach, odległe terminy wizyt często i tak zmuszają nas do skorzystania z oferty prywatnego leczenia.  Doskonałym wyjściem z tej sytuacji jest wykupienie pakietu dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Świadczenie takie zapewni nam krótsze terminy oczekiwania na wizytę u specjalisty, jak i ewentualną hospitalizację,  lepszy standard usług medycznych, dostęp do nowoczesnych procedur, możliwość wyboru lekarza spoza placówki, z którą wiąże nas podstawowa polisa.

Prywatne ubezpieczenie zdrowotne – czym jest, jakie daje korzyści, jak wybrać polisę

Obecnie rynek ubezpieczeń oferuje kilkadziesiąt różnych prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych. Przede wszystkim warto pamiętać o tym, że w ramach takiej polisy – do czego w umowie zobowiązuje się dane towarzystwo ubezpieczeniowe – zyskujemy szybki dostęp do lekarza specjalisty (zwykle jest to kilka dni roboczych – czas ten zawsze jest precyzyjnie określony w umowie), a w razie potrzeby na zabieg czy operację czekamy nie dłużej niż miesiąc. Co bardzo istotne – nie płacimy za każdą wizytę, regulujemy tylko ustaloną kwotę u naszego i ubezpieczyciela (zwykle raz w miesiącu).

W ramach prywatnego ubezpieczenia na zdrowie korzystamy z:

− podstawowej opieki medycznej,

− konsultacji i leczenia u lekarzy specjalistów,

− badań diagnostycznych,

− hospitalizacji,

− lekarskich wizyt domowych,

− zabiegów ambulatoryjnych.

Pamiętaj: wykupując prywatne ubezpieczenie zdrowotne, nie tracisz uprawnień, które gwarantuje Narodowy Fundusz Zdrowia – nie możesz też zrezygnować z podstawowej składki zdrowotnej, która wynosi 9% twojej pensji.

Ubezpieczyciel najczęściej posiada kilka ofert w ramach polisy na zdrowie. Te tańsze, podstawowe, mają węższy zakres świadczeń (np. mniejszą liczbę lekarzy specjalistów). Zanim więc zdecydujemy się na konkretny wariant, warto przemyśleć potrzeby swoje i bliskich, których obejmie ubezpieczenie.  Pomocny może być w tym względzie agent ubezpieczeniowy, ale już sam kontakt z infolinią towarzystwa ubezpieczeniowego powinien rozwiać wiele wątpliwości. Warto się dowiedzieć, do ilu placówek medycznych – i jakich – w okolicy naszego miejsca zamieszkania ubezpieczyciel gwarantuje nam dostęp (ma to znaczenie zwłaszcza dla mieszkańców mniejszych miejscowości). Zdarza się też, co warto sprawdzić, że niektóre świadczenia są przez ubezpieczyciela objęte okresem karencji, czyli czasu, jaki musi upłynąć od wykupienia polisy do skorzystania z usługi (zwykle są to 3−4 miesiące od momentu podpisania umowy). Przed wyborem polisy koniecznie więc należy się zapoznać z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia.

Zapytaj o polisę swojego pracodawcę

Coraz więcej firm daje swoim pracownikom możliwość korzystania z grupowych ubezpieczeń zdrowotnych. Składki są wówczas − odpowiednio do umowy, jaką firma podpisała z towarzystwem ubezpieczeniowym – co miesiąc potrącane z pensji pracownika. Takie rozwiązanie zawsze będzie nieco  tańsze niż wykupienie polisy indywidualnej.

Ile to wszystko kosztuje?

Ubezpieczalnie oferują ciekawe pakiety, które pozwalają na kompleksowy przegląd  stanu naszego zdrowia. W zależności od płci, wieku, trybu życia, uwarunkowań genetycznych możemy wybrać pakiet świadczeń w przedziale cenowym od ok. 250 zł do 1500 zł. Ten najdroższy gwarantuje niemal nieograniczony dostęp do większości lekarzy specjalistów. W ramach takiej polisy możemy więc w krótkim czasie wykonać wszelkie niezbędne badania profilaktyczne i przez długie lata cieszyć się dobrym zdrowiem.

Weźmy pod lupę tę droższą ofertę. Przykładowo jeden z ubezpieczycieli w wariancie skierowanym do kobiet w kwocie 1395 zł zapewnia:

− morfologię wraz ze wszystkimi niezbędnymi wskaźnikami

− pełne badanie moczu

− lipidiogram

− badanie poziomu glukozy na czczo

− konsultacje u okulisty, kardiologa, ginekologa, endokrynologa, stomatologa

− cytologię, USG piersi (lub mammografię), USG dopochwowe

− EKG spoczynkowe

− echo serca

− USG tarczycy

− USG jamy brzusznej

Drogo? Niekoniecznie. Jeśli wziąć pod uwagę, że za pojedynczą wizytę u specjalisty płacimy co najmniej 100 zł (ale raczej 150−200 zł), koszt badań ambulatoryjnych, w zależności od ich zaawansowania, to znów minimum kilkadziesiąt złotych, kwota za taki pakiet wydaje się do przełknięcia. A jeśli dodatkowo możemy wykonać wszystkie te badania w stosunkowo krótkim czasie, bez zapuszczania korzeni w kolejkach i czekania na wizytę miesiącami? Na pewno warto rozważyć tę opcję.