Ubezpieczenie ochrony prawnej, co warto wiedzieć o tej polisie?

Ubezpieczenie ochrony prawnej – co to jest?

Polisa zapewniająca ochronę prawną ma przede wszystkim chronić ubezpieczonego przed ponoszeniem kosztów związanych z postępowaniem sądowym. Główną cechą ochrony ubezpieczeniowej jest zapewnienie pomocy prawnej w dochodzeniu roszczeń lub zwrot kosztów obrony np. w postępowaniu karnym. W zależności od towarzystwa ubezpieczeń jej zakres może być różny. Najczęściej takie ubezpieczenie obejmuje pokrycie następujących  kosztów:

• wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego (w tym porady i konsultacje)

• opłat sądowych

• ochrony prawnej w postępowaniu cywilnym i karnym

• kosztów dojazdu na rozprawę sądową

Wykupienie takiej polisy pozwala na uniknięcie wysokich kosztów związanych z dochodzeniem swoich praw na drodze sądowej. Polska jest krajem, w którym niestety usługi związane z pomocą prawną są jednymi z najdroższych w Europie, a dzięki polisie w takiej formie ubezpieczony może liczyć na pokrycie części kosztów przez ubezpieczyciela.

Na co uważać kupując ubezpieczenie ochrony prawnej?

Jak w każdej innej polisie, tak i w przypadku ubezpieczenia ochrony prawnej będziesz miał do czynienia z sumą ubezpieczenia. Jest ona określona w umowie zawartej między Tobą a zakładem ubezpieczeń i stanowi górną granicę, do której ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność. Większość towarzystw ma w swoich OWU zapis o tym, że każdorazowe świadczenie lub wypłata odszkodowania pomniejsza sumę ubezpieczenia o wypłaconą kwotę.

Oczywiście spotkasz się też z wyłączeniami odpowiedzialności. W zapisach niemal wszystkich towarzystw ubezpieczeń odnajdziesz informacje o tym, że ochroną ubezpieczeniową nie są objęte wypadki ubezpieczeniowe powstałe m.in. w wyniku działania umyślnego, upojenia alkoholowego lub pod wpływem innych środków odurzających. Ubezpieczyciele często zastrzegają sobie, że ochroną ubezpieczeniową nie są objęte koszty ochrony prawnej ponoszone przez ubezpieczonego w sporze z ubezpieczycielem, u którego polisa jest wykupiona. Mimo oczywistości takiego zapisu warto pamiętać, że taka polisa nie ochroni Cię przed kosztami ochrony prawnej w konflikcie z Twoim ubezpieczycielem. Oprócz tego ubezpieczeniem mogą nie być objęte szkody, których koszt nie przekroczy zawartej w umowie kwoty, np. 100 zł (franszyza integralna).

Czytaj także: Franszyza integralna i udział własny – za drobne szkody nie dostaniesz odszkodowania

Na niektóre zdarzenia może zostać nałożona karencja. Jest to okres, podczas którego dane zdarzenie nie jest objęte ochroną ubezpieczeniową. Przykładowo towarzystwo ubezpieczeń ochrony prawnej D.A.S. zakłada, że jego polisa może nie obejmować kosztów postępowania sądowego będącego wynikiem rozwiązania stosunku pracy niezgodnie z kodeksem pracy przez 3 miesiące od daty początku ubezpieczenia.

Bardzo ważny jest też fakt, że w przypadku gdy postępowanie karne skończy się orzeczeniem umyślnej winy, ubezpieczyciel może domagać się zwrotu kosztów, które poniósł w wyniku postępowania sądowego.

Gdzie działa ubezpieczenie ochrony prawnej?

Zakres takiej polisy obejmuje terytorium Rzeczpospolitej. Oznacza to, że wykupując takie ubezpieczenie możemy liczyć na pomoc w sporach rozstrzyganych przed polskimi sądami, w sprawach które dotyczą wypadków ubezpieczeniowych mających miejsce w Polsce.

Czytaj także: Ubezpieczenie OC zawodowe

W jaki sposób można wykupić ubezpieczenie ochrony prawnej?

Na ogół  polisa ochrony prawnej jest częścią pakietu ubezpieczeń komunikacyjnych lub mieszkaniowych. W przypadku pierwszego wariantu ochroną ubezpieczeniową są objęte koszty pomocy prawnej wynikłe ze zdarzeń drogowych, w których ubezpieczony uczestniczył. Druga opcja to szerszy zakres ochrony ubezpieczeniowej, wychodzący poza zdarzenia związne z uczestnictwem w ruchu drogowym. Jednak coraz częściej ubezpieczenie ochrony prawnej można kupić jako odrębny produkt. Specjalizuje się w tym m.in. wspomniane towarzystwo ubezpieczeń D.A.S., które w swojej ofercie ma tylko ubezpieczenia ochrony prawnej. Oprócz tego polisę możesz wykupić również w towarzystwach takich jak Ergo Hestia,  czy Concordia.

Czytaj także: Ubezpieczenie wsparcie prawne

Przed czym chroni ubezpieczenie ochrony prawnej?

Kiedy może przydać się ta polisa? Zarówno wtedy, kiedy jesteś poszkodowanym jak i sprawcą. Jako poszkodowany możesz dochodzić swoich praw na drodze sądowej np. jeśli ubezpieczyciel, w którym OC miał sprawca wypadku, w którym ucierpiałeś, wypłacił Ci kwotę niższą niż tę, o którą wnioskowałeś. Powodem sporu sądowego może być też uszkodzenie Twojego pojazdu w wyniku wjechania w dziurę w drodze. Kiedy zarządca drogi odmawia wypłaty odszkodowania, masz prawo dążyć do odszkodowania w postępowaniu cywilnym. I w tym wypadku będziesz mógł liczyć na to, że część kosztów pokryje Twój ubezpieczyciel.

Problem mógłby jednak pojawić się w momencie, w którym sprawca ma wykupione OC w tym samym zakładzie ubezpieczeń, w którym Ty masz wykupioną ochronę prawną. Jak już wspomniałem, niektóre towarzystwa mogą wyłączać z odpowiedzialności ponoszenie kosztów związanych z ochroną prawną jeśli stroną konfliktu jest ten ubezpieczyciel, u którego masz wykupioną polisę. Zgodnie z zapisami OWU ubezpieczenia ochrony prawnej Ergo Hestii:

§84 ust.3, o którym mowa dotyczy rozstrzygnięcia sporu w ramach sądu polubownego.

Ubezpieczeniem w ramach ochrony prawnej pojazdu mogą być również objęte koszty usług prawnych i postępowań sądowych wynikające ze spowodowania wypadku przez kierowcę. Ubezpieczony może liczyć na pomoc prawną np. w przypadku, gdy toczy się postępowanie karne w związku z nieumyślnym spowodowaniem wypadku czy śmierci innego uczestnika ruchu drogowego.

Szerszy zakres ubezpieczenia to wariant ochrony prawnej w życiu prywatnym. Tutaj najczęściej ubezpieczenie związane z pojazdem jest rozszerzone o inne sytuacje związane z życiem dnia codziennego. Przykładowo, towarzystwo ubezpieczeń D.A.S. informuje, że zdarzeniami, w wyniku których można liczyć na ochronę prawną (w przypadku skierowania sprawy do sądu) są m.in. zwolnienie z pracy, mobbing w pracy, spór z sąsiadem lub sprzedawcą czy sprawa o wykroczenie w związku z nieodśnieżonym chodnikiem. To oczywiście tylko przykłady sytuacji, w których można skorzystać z ubezpieczenia. Oczywiście zakres ubezpieczenia będzie w dużej mierze zależał od towarzystwa ubezpieczeń, które je oferuje oraz od zakresu, jaki ubezpieczony zdecyduje się wybrać.

Komu może przydać się ubezpieczenie ochrony prawnej?

Ubezpieczenie ochrony prawnej może przydać się każdemu. Przede wszystkim dlatego że zdarzenia, które umożliwiają skorzystanie z takiego zakresu ochrony mogą przytrafić się każdej osobie. Ponadto, koszty związane z usługami prawniczymi czy postępowaniem sądowym są bardzo wysokie. Opłacenie stosunkowo niewielkiej rocznej składki pozwoli na uniknięcie wysokich opłat w przypadku skierowania jakiejś sprawy do sądu. Przykładowa składka obejmująca ochroną 2 osoby pozostające wspólnym gospodarstwie domowym na sumę ubezpieczenia 40 000 zł wyniesie około 170 złotych rocznie w Towarzystwie Ubezpieczeń Wzajemnych Concordia.

Jednak w głównej mierze o ubezpieczeniu ochrony prawnej powinni pomyśleć kierowcy. Taka polisa będzie dopełnieniem OC pojazdu, które chroni tylko osoby trzecie i ich mienie. Jeśli w wyniku wypadku drogowego kierowca zostanie oskarżony np. o nieumyślne spowodowanie karambolu, to będzie musiał pokryć koszty wynagrodzenia adwokata i postępowania sądowego z własnej kieszeni. W momencie gdyby taką polisę posiadał, mógłby liczyć na pomoc ze strony ubezpieczyciela.

Jesteśmy w „ogonie” Europy

Mimo że w ciągu ostatnich lat zainteresowanie ubezpieczeniem ochrony prawnej rośnie i z 44 tysięcy polis wystawionych w 2006 roku liczba to wzrosła do ponad miliona w 2010 roku, to nadal nie jest to zbyt popularne ubezpieczenie wśród Polaków. Ma to zapewne związek nie tylko z wciąż skromną świadomością ubezpieczeniową ale i z faktem, że często taką polisę można kupić tylko w ramach pakietu. Np. jako dodatkowe ubezpieczenie do OC i AC pojazdu.

Stopniowy wzrost liczby polis ochrony prawnej w ramach ubezpieczeń majątkowych nie zmienia niestety pozycji Polski na tle innych krajów europejskich. Gdzie na ubezpieczenie takie decyduje się duża część społeczeństwa. Przykładowo, około 20% Francuzów posiada tego rodzaju polisę. Jednak jeszcze lepiej prezentują się Niemcy, gdzie ubezpieczeniem ochrony prawnej objętych jest około 70% obywateli.

Według Biuletynu Kwartalnego Rynku Ubezpieczeń sporządzanego przez Komisję Nadzoru Finansowego, na koniec II kwartału 2014 roku liczba czynnych polis ochrony prawnej w Polsce wynosiła niecałe 1,4 miliona. Oznacza to, że ubezpieczeniu takiemu podlegało tylko nieco ponad 3% Polaków, co na tle państw zachodnich jest słabym wynikiem.

Czytaj także: Ubezpieczenia samochodowe