Pijany kierowca a kierowca zmęczony: jak zachowują się na drodze? [Eksperyment]

Aktualizacja:
pijany-kierowca

Kierowca zmęczony zachowuje się za kółkiem tak, jak pijany kierowca – tezę tę bardziej lub mniej świadomie powtarzaliśmy nie raz. Ale ile w tym prawdy? Okazało się, że o ile obaj niosą za sobą zagrożenie i charakteryzują się wydłużonym czasem reakcji, tak ich zachowania na drodze są zupełnie inne. W jaki sposób pojazdem kieruje osoba pod wpływem, a jak za kółkiem zachowuje się kierowca zmęczony?

Doskonale zdajemy sobie sprawę z zagrożenia jakie niesie pijany kierowca. Wiemy, że prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu jest zabronione. Znamy powiedzenie: „Piłeś? Nie jedź?”. A jak często zastanawiamy się nad niebezpieczeństwem, z jakim wiąże się prowadzenie auta w stanie zmęczenia? Zdecydowanie za rzadko. Zwykle, po nieprzespanej nocy nie zadajemy sobie wcale pytania czy powinniśmy w ogóle wsiadać za kółko. A pytanie takie zadać sobie powinniśmy. Dowiódł tego eksperyment przeprowadzony przez firmę Tacholab przy współudziale Infolab. Współorganizatorem była Grupa Cargo, a patronat objął Wojewódzki Inspektorat Transportu Drogowego w Katowicach.

15-krotnie większe ryzyko spowodowania wypadku

Przyjęło się, że dorosła osoba powinna przesypiać od 7 do 9 godzin na dobę. W praktyce wygląda to jednak nieco inaczej. Często zarywamy noce, a o poranku jesteśmy nieprzytomni. Po wypiciu mocnej kawy, zmęczenie przechodzi jak ręką odjął, a my przekonani o swojej pełnej dyspozycji wsiadamy za kółko. Podobnie wygląda sytuacja po ciężkim dniu, kiedy późnym wieczorem przychodzi nam kierować samochodem. Choć pozornie zmęczenia możemy nie odczuwać, negatywnie wpływa ono na naszą zdolność prowadzenia pojazdu.

Według ekspertów, nawet skrócenie snu do 6 godzin może znacząco wydłużyć czas reakcji. Jeśli dorosła osoba w ciągu doby przespała mniej niż 4 godziny, ryzyko spowodowania przez nią wypadku wzrasta aż 15-krotnie! Z kolei liczne badania wykazały, że w przypadku 9,5 proc. kolizji drogowych jednym z czynników był właśnie senny i zmęczony kierowca. Jeśli to niezbyt przemawia do naszej wyobraźni, być może bardziej przemówi fakt, że ryzyko spowodowania wypadku przez osobę, która przespała mniej niż wspomniane 4 godziny jest porównywalne z tym u osoby z 1,2 promila alkoholu we krwi.

Zmęczeni kierowcy stanowią 53 proc. użytkowników dróg

Osoby, które wsiadają za kółko po spożyciu alkoholu są bardziej narażone na spowodowanie wypadku i uczestniczenie w zdarzeniach drogowych, niż osoby trzeźwe – to nie podlega żadnej wątpliwości. Dodatkowe pytania nasuwają się natomiast w przypadku kierowcy zmęczonego. Na wstępie zauważmy, że ten także stanowi niemałe zagrożenie na drodze, ale porównanie go do kierowcy pijanego jest nieco na wyrost. Przyjęło się, że osoba dorosła powinna przesypiać średnio od 7 do 9 godzin na dobę. W praktyce wygląda to często inaczej, a my nawet kiedy wstajemy nieprzytomni liczymy, że filiżanka mocnej kawy postawi nas na nogi. I choć pozornie zmęczenia możemy nie odczuwać, w rzeczywistości negatywnie wpływa ono na naszą zdolność prowadzenia pojazdu. A jak powszechne jest to zjawisko? Czy często decydujemy się wsiąść za kółko po przepracowanym dniu i nieprzespanej nocy? Niestety bardzo często.

    Z badania „Europejski barometr bezpiecznej jazdy”, które przeprowadziła francuska fundacja Vinci Autoroutes wynika, że 53 proc. Polaków siada za kółko mimo poczucia zmęczenia, a aż 89 proc. przyznaje, że w dniu podróży śpi mniej niż zwykle. Co więcej – aż 79 proc. polskich kierowców rozpoczyna podróż nocą, co nie pozostaje bez wpływu na nasze bezpieczeństwo za kółkiem.

Przechodząc zatem do sedna… Celem wspomnianego wyżej eksperymentu było zweryfikowanie tezy mówiącej o tym, że aktywność zmęczonego kierowcy można porównać do aktywności kierowcy będącego pod wpływem alkoholu. W eksperymencie udział wzięły trzy osoby – kierowca amator, którego zadaniem było prowadzenie samochodu osobowego oraz doświadczony kierowca zawodowo prowadzący pojazd ciężarowy. Trzecim ochotnikiem została osoba, która co prawda nie miała prowadzić samochodu, ale której zadaniem było zmęczenie się i bycie aktywnym przez cały okres badania. Przedsięwzięcie polegało na zmęczeniu wszystkich trzech badanych przez okres 24 godzin. W tym czasie mieli oni prowadzić pojazd i pracować, a także poddać się badaniom psychologa i testom oceniającym ich czas reakcji. Przed rozpoczęciem eksperymentu wszyscy zostali zbadani pod kątem trzeźwości. Następnie, całość przedsięwzięcia została podzielona na dwa etapy.

Pijany kierowca a kierowca zmęczony – pierwszy etap eksperymentu

W pierwszym etapie trwającym dobę, uczestnicy eksperymentu zostali poddani aktywności, której celem było ich maksymalne zmęczenie. Najpierw, przez około 12 godzin, prowadzili oni pojazdy po drogach publicznych, a przez następne 6 godzin pokonywali zamknięty tor oraz uczestniczyli w dodatkowych szkoleniach obejmujących między innymi płytę poślizgową. Podczas ostatnich 6 godzin eksperymentu, uczestnicy zostali poddani intensywnej pracy umysłowej. Po każdym cyklu aktywności, byli poddawani badaniom sprawdzającym ich skupienie lub rozkojarzenie. Po tym nadszedł czas na etap drugi…

Zmęczenie a alkohol na drodze – drugi etap eksperymentu

Tutaj testom poddana została sprawność kierowców i ich czas reakcji, a za pomocą symulatora zbadano także jazdę pod wpływem alkoholu. Każdy z uczestników podchodził do zadania mając 0,5 promila alkoholu we krwi, a w kolejnej fazie 1 promil. Wyniki tej części eksperymentu mogą zaskakiwać najbardziej. Co się okazało?

Dowiedziono, że utożsamianie kierowcy pijanego z kierowcą zmęczonym jest zbyt dużym uproszczeniem. Dlaczego? Reakcje obu osób znacząco się różnią, zarówno pod względem zachowania na drodze, jak i postrzegania rzeczywistości.

Czytaj także: Regres od pijanego kierowcy

    Okazało się, że u osoby pod silnym wpływem zmęczenia pojawia się lęk przed szybką jazdą. Zmęczeni kierowcy unikają też gwałtownych manewrów na drodze.

Nie bez znaczenia okazał się także okołodobowy rytm badanych kierowców. Dwóch z nich, po dwunastej godzinie testu, podczas prób na symulatorze doprowadziło do kolizji, której przyczyną był zbyt wolny czas reakcji.

    Podczas kolejnych testów wyraźnie widoczna była nadmierna pewność siebie i brawura kierowców pod wpływem. Ci, mając  promil alkoholu w organizmie, mieli nie tylko problem z samym prowadzeniem samochodu ciężarowego, ale także nie zwracali uwagi na sposób jazdy. To jednak nie wszystko – nie przejęli się oni nawet spowodowaną kolizją!

W przeciwieństwie do osoby prowadzącej samochód pod wpływem silnego zmęczenia, nie wykazali oni lęku przed działaniem na granicy ryzyka.

Pijany kierowca szarżuje na drodze, zmęczony boi się ryzyka

Z przeprowadzonego eksperymentu możemy wyciągnąć kilka wniosków. Przede wszystkim trzeba zauważyć, że zarówno w przypadku kierowcy będącego pod wpływem alkoholu, ale także tego, który prowadził auto w stanie zmęczenia, dało się zauważyć znaczne wydłużenie czasu reakcji. Naczelną różnicą pomiędzy wspomnianymi typami kierowców były odmienne zachowania – w przypadku kierowców zmęczonych widoczny był lęk przed szarżowaniem na drodze i jazda w taki sposób, by uniknąć zagrożenia, natomiast ci drudzy charakteryzowali się brawurą i nie zwracali uwagi na zagrożenia na drodze.

Czytaj także: Jazda po alkoholu

Dobowy cykl kierowcy

Z przeprowadzonych badań wysuwa się jeszcze jeden ciekawy wniosek. Nie tylko zmęczenie ma wpływ na ewentualność zaśnięcia za kierownicą. Nie bez znaczenia jest także nasz biologiczny zegar. A co to oznacza w praktyce? Każdy człowiek ma swój własny rytm dobowy i okresy, w których jest bardziej lub mniej efektywny. Jednak pod względem zdolności do prowadzenia pojazdów, u większości osób wygląda to podobnie. Okazało się, że największe prawdopodobieństwo zaśnięcia za kierownicą jest w nocy, między północą a godziną 6 rano, ale co ciekawe – także po południu, między godziną 13 a 17. Niestety wydaje się, że Polacy nie biorą sobie do serca takich danych, a potwierdzeniem tego są wyniki wspomnianych wyżej badań. Z wszystkich krajów europejskich, to Polacy rozpoczynają dłuższe podróże właśnie w nocy.

Mikrosen, czyli niekontrolowana reakcja na zmęczenie

Przeciętnie trwa od 1 do 30 sekund i jest płytki – brzmi niewinnie, ale skutki może mieć tragiczne. Mikrosen to przypadłość, której sprzyja nie tylko zmęczenie organizmu, ale przede wszystkim wykonywanie monotonnych czynności rozciągniętych w czasie. Do nich możemy zaliczyć właśnie prowadzenie samochodu. Jeśli jesteśmy niewyspani, a droga przed nami jest pozornie prosta i niewymagająca nadmiernego skupienia, tym łatwiej możemy zasnąć.

Według światowych badań, kierowca może zapaść w mikrosen średnio na 3 sekundy, ale przy prędkości 110 km/h może w tym czasie nieświadomie przejechać nawet 100 metrów.

Najbardziej niebezpieczny jest jednak fakt, że taka osoba może być nawet tego nieświadoma.

Zmęczony kierowca: sposoby na pozbycie się senności

Lepiej zapobiegać niż leczyć – zasada ta sprawdza się w każdej dziedzinie życia.  Zapobiegając musimy nieustannie monitować swoją zdolność do prowadzenia samochodu. Jeśli czujemy, że nadchodzi moment krytyczny, powinniśmy się zatrzymać i odpocząć. Zaczerpnąć świeżego powietrza, wypić napój z kofeiną, czy jeśli to tylko możliwe – zdrzemnąć się. Pamiętajmy jednak, że wszystko to daje krótkotrwały efekt. Brytyjska organizacja Transport Research Laboratory przeprowadziła badania dotyczące tego, w jaki sposób zmęczony kierowca radzi sobie z sennością za kierownicą i czy jego sposoby rzeczywiście działają.

Znacząca większość odpowiedziała, że w celu otrzeźwienia umysłu otwiera okna. Czy jest to jednak skuteczne? Nie bardzo. Taki sposób przynosi jedynie chwilowe – a konkretniej 1-minutowe rozbudzenie. 57 proc. kierowców odpowiedziało, że w celu rozbudzenia się wysiada z auta i wykonuje proste ćwiczenia fizyczne. To z kolei okazuje się być bardziej skuteczne, ponieważ przywraca naszą zdolność do kierowania na średnio 29 minuty. O cztery minuty dłużej „przytrzyma” nas wypicie kawy.

Gdyby jednak do napoju kofeinowego dołożyć małą drzemkę, spokojnie możemy wsiąść z powrotem za kółko i w pełnej dyspozycji przejechać kolejne 60 minut.

A w jaki sposób możemy rozpoznać, że nasza szybkość reakcji i zdolność do kierowania nie jest taka, jak być powinna? Jeśli mamy problem z utrzymaniem otwartych oczu, nie możemy się skupić na drodze, często ziewamy, mrugamy, czy pocieramy oczy – to zły znak. Od chwili pojawienia się takich sygnałów, już bardzo krótka droga do niekontrolowanych manewrów, zjechania ze swojego pasa ruchu, czy zapadnięcia we wspomniany wyżej mikrosen.

Czytaj także: Wyjazd na Wielkanoc


Redaktor Punkta
 
Ekspert ds. ubezpieczeń 

Artykuł, który czytasz został napisany przez jednego z ekspertów multiagencji Punkta. Staramy się przekazać całą naszą wiedzę na temat polis oraz towarzystw ubezpieczeniowych, aby świat ubezpieczeń stał się dla Ciebie jasny i zrozumiały.  

guest
0 Komentarze
Inline Feedbacks
Wyświetl wszystkie komentarze

Wszystkie treści prezentowane na łamach niniejszej witryny internetowej mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny, stanowiąc wyraz osobistych poglądów ich autora/ów oraz nie nie powinny stanowić podstawy przy podejmowaniu decyzji biznesowych, inwestycyjnych, lub podatkowych, za które to decyzje właściciel strony internetowej ani autorzy nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności.

Najnowsze artykuły

2024.03.26  •  Zdrowie
Jak wybrać najlepsze ubezpieczenie na raka?

Ubezpieczenie od następstw choroby nowotworowej musi zapewniać ochronę w przypadku diagnozy tej poważnej choroby. Jednak wybór odpowiedniej polisy jest już bardziej skomplikowany, ponieważ istnieje wiele zmiennych, które należy wziąć pod uwagę. W tym artykule podpowiadamy, jak wybrać najlepsze ubezpieczenie na raka, które spełni Twoje potrzeby i zapewni kompleksowe wsparcie.

Czytaj więcej
2023.11.16  •  Samochód
Jak zarabiać na ubezpieczeniach OC nie będąc agentem ubezpieczeniowym?

Jeśli oferujesz usługi związane z motoryzacją i Twoimi klientami są kierowcy, program SKP jest właśnie dla Ciebie. Zostań partnerem Punkty. Przekazuj swoim klientom Kod Rabatowy na 100 zł przy zakupie OC/AC i zgarniaj prowizję.

Czytaj więcej
Najtańsze OC w 2023
2021.12.30
Najtańsze OC marzec 2024 – ranking. Sprawdź prognozy i porównaj ceny OC w poprzednich miesiącach

Ceny obowiązkowego ubezpieczenia OC zmieniają się dynamicznie. Pamiętaj jednak, że porównując wysokość składki u różnych ubezpieczycieli, możesz oszczędzić nawet kilkaset złotych na polisie. Sprawdź ranking ubezpieczeń OC Punkty i sprawdź, gdzie można było kupić najtańsze ubezpieczenie OC i jakie są prognozy na kolejne miesiące. Pamiętaj, aby regularnie sprawdzać aktualizację naszego rankingu.

Czytaj więcej
2021.12.10  •  Samochód
Kary za brak OC w 2024 roku. Ile zapłacisz?

Uwaga kierowcy! Od 1 stycznia 2024 roku drastycznie wzrosły kary za brak obowiązkowego ubezpieczenia OC. Sprawdź, ile możesz zapłacić, jeśli nie dopełnisz tego obowiązku i nie ryzykuj. Ubezpieczenie OC to nie tylko obowiązek, ale też ochrona dla Ciebie i innych uczestników ruchu drogowego.

Czytaj więcej
2024.03.21  •  Samochód
Jak długo trwa procedura likwidacji szkody?

Proces likwidacji szkody jest niezwykle istotnym elementem w przypadku ubezpieczenia. Poszkodowani oczekują szybkiej i sprawiedliwej wypłaty odszkodowania, dlatego ważne jest zrozumienie, ile czasu potrzebuje ubezpieczyciel na przetworzenie roszczenia. W tym artykule omówimy wszystkie ważne aspekty, które wpływają na wypłatę odszkodowania oraz czynniki, które mogą stanowić o długości procesu likwidacyjnego.

Czytaj więcej
2024.03.21  •  Samochód
Gdzie ubezpieczyć samochód? Sprawdź najlepsze rozwiązanie dla siebie!

Wybór odpowiedniego ubezpieczenia samochodu to kluczowa decyzja dla każdego kierowcy. Rynek ubezpieczeń jest pełen różnorodnych ofert, które mogą przytłoczyć nawet doświadczonych kierowców. W tym artykule przedstawimy najlepsze rozwiązania, które łączą w pełną ochronę, atrakcyjne warunki i konkurencyjne ceny. Dowiedz się, co warto wziąć pod uwagę przy wyborze ubezpieczenia samochodu i gdzie znaleźć najlepszą ofertę.

Czytaj więcej

Najchętniej czytane

Najtańsze OC w 2023
2021.12.30
Najtańsze OC marzec 2024 – ranking. Sprawdź prognozy i porównaj ceny OC w poprzednich miesiącach

Ceny obowiązkowego ubezpieczenia OC zmieniają się dynamicznie. Pamiętaj jednak, że porównując wysokość składki u różnych ubezpieczycieli, możesz oszczędzić nawet kilkaset złotych na polisie. Sprawdź ranking ubezpieczeń OC Punkty i sprawdź, gdzie można było kupić najtańsze ubezpieczenie OC i jakie są prognozy na kolejne miesiące. Pamiętaj, aby regularnie sprawdzać aktualizację naszego rankingu.

Czytaj więcej
2023.08.02  •  Samochód
Wysokie kary odstraszają przed rozmowami przez telefon w czasie jazdy

Rozmowy przez telefon to poważny problem na polskich drogach, który niejednokrotnie przyczynił się do niebezpiecznych sytuacji. Nie warto ryzykować również z tego powodu, że wykroczenie jest karane wysokim mandatem. Dowiedz się, co Ci grozi za rozmowę przez telefon w czasie jazdy.

Czytaj więcej
Ubezpieczenie OC Anglika
2019.04.11
Ubezpieczenie anglika w Polsce w 2023 roku – ile kosztuje OC dla aut z kierownicą po prawej stronie?

Polacy chętnie kupują auta z zagranicy. Mimo że największą popularnością cieszą się pojazdy pochodzące z Niemiec, to nie brakuje też chętnych na angliki, czyli pojazdy sprowadzane z Wielkiej Brytanii. Dla tych samochodów charakterystyczna jest kierownica po prawej stronie. Ile kosztuje ubezpieczenie anglika w Polsce? Na jakie inne koszty muszą być przygotowani właściciele anglików? Sprawdzamy!

Czytaj więcej