Podpisując umowę ubezpieczenia liczymy, że od tej pory jesteśmy objęci ochroną. Nie każde ubezpieczenie działa jednak „od zaraz”. W wielu przypadkach ubezpieczyciel bierze odpowiedzialność za zdarzenia dopiero po upływie określonego czasu. Czas ten w OWU zostanie ujęty jako „karencja ubezpieczenia”. To na ten punkt warto zwrócić szczególną uwagę! Dlaczego?

Co to jest okres karencji ubezpieczenia?

Z pojęciem karencji spotkamy się w większości ubezpieczeń na życie, ubezpieczeń zdrowotnych czy chociażby w przypadku polis majątkowych. Karencja to okres bezpośrednio po zawarciu umowy ubezpieczenia, w którym ubezpieczyciel nie wypłaci odszkodowania, jeśli dojdzie do zdarzenia. Inaczej ujmując jest to czas, jaki musi minąć od momentu zawarcia umowy ubezpieczenia do chwili, w której rozpocznie się odpowiedzialność ubezpieczyciela. Oznacza to, że jeśli w okresie trwania karencji, dojdzie do zdarzenia przed którym chroni ubezpieczenie, towarzystwo i tak odmówi wypłaty świadczenia.

Karencja to okres bezpośrednio po zawarciu umowy ubezpieczenia, w którym ubezpieczyciel nie wypłaci odszkodowania, jeśli dojdzie do zdarzenia.

Co to oznacza w praktyce? Pomimo opłacania przez Ciebie składek, tak jak „obiecywałeś” składając podpis pod wnioskiem ubezpieczeniowym, to przez jakiś czas nie możesz domagać się od towarzystwa wypłaty środków. Nawet jeśli wydarzyło się coś, za co zgodnie z zawartą umową powinieneś otrzymać odszkodowanie. Jest to rodzaj ograniczenia, z którego powinieneś sobie zdawać sprawę, kiedy decydujesz się na ubezpieczenie. Nikt z nas przecież nie lubi niemiłych niespodzianek.

Myślisz przyszłościowo. Wykupiłeś ubezpieczenie na życie. Od tej pory żyjesz w przeświadczeniu, że w przypadku nieprzewidzianych zdarzeń, zyskasz wsparcie ubezpieczyciela. Miesiąc później, przyszłość, przed którą się zabezpieczyłeś, stała się teraźniejszą. Okazuje się jednak, że na wypłatę odszkodowania nie masz co liczyć. Zostałeś oszukany? Niekoniecznie. Najprawdopodobniej w OWU została zawarta informacja o karencji ubezpieczenia, której do końca nie doczytałeś. Karencja obowiązuje także często w przypadku ubezpieczeń/pakietów medycznych. Jest to rozwiązanie zabezpieczające ubezpieczyciela przed sytuacją, w której klient np. wykupuje ubezpieczenie, korzysta z drogich świadczeń, aby potem szybko z niego zrezygnować.

Okres karencji w ubezpieczeniu: ile trwa i z czym się wiąże?

Różni ubezpieczyciele stosują różne okresy karencji, w zależności od rodzaju gwarantowanych świadczeń. Przykładowo: u jednego ubezpieczyciela okres karencji w przypadku poważnego zachorowania będzie wynosił 3 miesiące, a u innego już 6. Dlatego przed podjęciem decyzji odnośnie konkretnej polisy, warto zwrócić szczególną uwagę na zapis w OWU, który mówi o okresie karencji. Pamiętaj jednak, że to samo towarzystwo może zaproponować różną karencję poszczególnym klientom. W przypadku ubezpieczeń na życie wynikać będzie to m.in. z wieku ubezpieczonego czy jego stanu zdrowia. Zazwyczaj karencja trwa od 3 do 6 miesięcy, jednak w szczególnych przypadkach – na przykład w przypadku ubezpieczenia na wypadek ciężkich chorób przewlekłych czy urodzenia dziecka – czas ten może wydłużyć się nawet do 12 miesięcy.

Przed wyborem ubezpieczenia zastanów się i dopytaj o karencję. Jeśli masz podobne oferty różniące się okresem jej obowiązywania, to warto oczywiście wybrać taką z jak najkrótszym.

Czemu służy karencja i kto na niej zyskuje?

Na pewno nie ubezpieczony. Ten, ewentualne „zyski” może osiągnąć właśnie po zakończeniu okresu karencji. Karencja sama w sobie ma na celu wyeliminowanie sytuacji, w których umowa ubezpieczeniowa zostanie podpisana tuż po wystąpieniu szkody lub na krótko przed nią. Czy to możliwe? Jak najbardziej. Załóżmy, że w Twoim rejonie ogłoszono trzeci stopień zagrożenia powodziowego. Podejmujesz błyskawiczną decyzję o ubezpieczeniu swojego majątku. Opłaciłeś dopiero pierwszą część składki, a w przypadku powodzi ubezpieczyciel musiałby wypłacić Ci ogromne świadczenie. Inny przykład? Weźmy na tapetę ubezpieczenie z tytułu urodzenia dziecka. Jeśli w tym przypadku nie istniałaby karencja, na polisę decydowałaby się każda kobieta spodziewająca się potomka. Okres karencji ma na celu właśnie ograniczenie ryzyka strat finansowych czy wyłudzania świadczeń.

Karencja w ubezpieczeniach: co warto wiedzieć?

Karencja nie obejmuje wszystkich zdarzeń objętych danym ubezpieczeniem. Zazwyczaj nie dotyczy ona śmierci w wyniku nieszczęśliwego wypadku. To wypłacane jest w ramach tzw. ochrony tymczasowej, która rozpoczyna się już w następnym dniu po podpisaniu umowy i trwa do rozpoczęcia trwania ochrony właściwej, czyli po upłynięciu okresu karencji. Z kolei jeśli chcesz wykupić polisę na wypadek poważnego zachorowania, a już wcześniej została u Ciebie zdiagnozowana taka choroba, ubezpieczyciel odmówi Ci ochrony. Takich faktów nie warto także ukrywać, ponieważ z pewnością spowodują albo odmowę wypłaty świadczenia, albo nakaz jego zwrotu, jeśli ubezpieczyciel udowodni Ci, że działałeś w złej wierze.

Właśnie zapobieganiu takim sytuacjom służą ankiety i badania lekarskie, które często są warunkiem  przystąpienia do ubezpieczenia. Szczególnym przypadkiem jest też wypłata świadczenia z tytułu samobójstwa osoby ubezpieczonej. Prawo mówi, że rodzina zmarłego może otrzymać należne świadczenie tylko wtedy, gdy do zdarzenia doszło po upływie 2 lat od zawarcia umowy. W praktyce jednak ubezpieczyciele często skracają ten czas.

Ubezpieczenie bez karencji: czy to możliwe?

Wszystko zależy od rodzaju ubezpieczenia. W przypadku ubezpieczeń na życie czy ubezpieczeń zdrowotnych ciężko będzie znaleźć Ci ubezpieczyciela, który zapewni Ci ochronę od zaraz. Nie oznacza to jednak, że uniknięcie bądź chociażby skrócenie okresu karencji jest niemożliwe. Z tym możemy spotkać się np. w przypadku grupowych ubezpieczeń z zakładu pracy czy w momencie przeniesienia polisy od innego ubezpieczyciela. Często towarzystwa ubezpieczeniowe oferuję także tzw. wykupienie karencji, czyli skrócenie okresu bez ochrony w zamian za opłacenie dodatkowych składek. Tutaj jednak po przeliczeniu może okazać się, że oferta ubezpieczenia, która z początku wydawała się tak bardzo korzystna, w rzeczywistości taką nie jest.

W jakich ubezpieczeniach możliwa jest karencja ubezpieczenia?

  1. Ubezpieczenia zdrowotne

W przypadku ubezpieczeń zdrowotnych, które zapewniają szeroki wachlarz usług lekarskich i pielęgnacyjnych, często pojawia się karencja. Przykładem może być karencja w przypadku kosztów rehabilitacji ambulatoryjnej. Poniżej przykład ubezpieczenia Medi-Care InterRisk:

  1. Ubezpieczenia na życie

Towarzystwa oferujące ubezpieczenia na życie w swoich umowach także zawierają okres karencji. Przykładowo kupując polisę na wypadek poważnych zachorowań nie możesz ubezpieczyć się będąc już po diagnozie lekarskiej w celu pokrycia kosztów Twojego leczenia. Ubezpieczyciel na pewno zastrzeże sobie karencję co najmniej 3-miesięczną. Na przykład Uniqa w OWU indywidualnego ubezpieczenia na życie Pakiet Bezpieczeństwa zastrzega, że ponosi odpowiedzialność w przypadku ciężkiego zachorowania ubezpieczonego z innych przyczyn niż nieszczęśliwy wypadek od pierwszego dnia siódmego miesiąca polisowego.

  1. Ubezpieczenia majątkowe

Towarzystwa zabezpieczają się także w przypadku ubezpieczeń majątkowych. W Polsce zazwyczaj występuje karencja ubezpieczenia w przypadku polisy od skutków powodzi. W ten sposób unika się sytuacji, kiedy w oczekiwaniu na falę kulminacyjną ustawia się kolejka do agenta ubezpieczeniowego. Poniżej przykład warunków ubezpieczenia “Bezpieczny Dom w InterRisk”:

  1. Ubezpieczenia zwierząt

Kolejnym przykładem na zastosowanie karencji jest ubezpieczenie zwierząt. Chcąc uniknąć sytuacji wypłaty świadczenia za chorobę zwierzęcia, która miała swój początek przed zawarciem umowy stosuje się zapisy takie jak w ubezpieczeniu koni w Concordii: